0 Yorum

İş Hukuku

İşçi ile işveren arasındaki bağı sağlayan düzenlemeleri konu alan hukuk dalıdır iş hukuku, işçi ile işveren arasındaki anlaşmazlıkların çözümünde yol gösterici rol oynar.

İş Hukukunun Tanımı Nedir?

İş hukuku, çalışma hayatını oluşturan işçi ile işveren arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk dalıdır.

İş hukuku, bireysel ve toplu olmak üzere iki kısımda ele alınır.

Bireysel İş Hukuku

Küçük ve orta işletmelerde çalışan işçiler ile patronları arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk dalıdır. Ücret sözleşmesi, çalışma koşullarının belirlenmesi, ikramiye ve ek ödemeler, sosyal ve özlük hakları, tazminat ve işten ayrılma koşulları konularını kapsar.

Yukarıda sayılan konularda anlaşmazlık yaşanması halinde, hukuk kuralları çerçevesinde çözüm sağlamak adına taraflar dava açma hakkına sahiptir.

Toplu İş Hukuku

Büyük ve kurumsal işletmeler için geçerli olan hukuk dalıdır. Genelde bu tür kurumlarda sendikalaşma faaliyetleri söz konusudur. Sendikal faaliyetlerde işçi ve işveren temsilcileri vardır.

İşveren tarafından yapılan herhangi bir usulsüzlük durumunda, öncelikle sendika yönetimi tarafından müdahale sağlanır. Eğer bu yolla bir çözüm elde edilemiyorsa, dava açma yoluna gidilebilir.

Aynı şekilde işçi tarafından yaşanan bir olumsuzlukta, işverenin de sendika yöneticileri ile görüşmesi, oradan sonuç alamazsa, dava açma yoluna gitmesi hakkı vardır.

Özellikleri Nelerdir?

İş hukuku özellikleri, aşağıda sıralanmıştır:

İşçinin emeğinin karşılığını alması hedeflenir. Bu yüzden işe girmeden önce gerekli yasal prosedürlerin tamamlanmış olması gerekir. Taraflar arasında sözleşme hazırlanması bu süreçlerden bir tanesidir. Sigorta kurumuna kayıt da bir diğer prosedür aşamasıdır. Ayrıca işçinin iş güvenliğinin sağlanması da gerekir. Bu konuda işveren birinci derecede kanun nezdinde sorumludur.
Bu hukuk dalında genelde işçi lehine kararlar verilir. Çünkü işçinin işveren karşısında çok fazla avantajı yoktur. İşçi ile işveren arasında herhangi bir anlaşmazlık varsa, uzlaşma yoluna gidilir. Uzlaşmadan herhangi bir sonuç elde edilemediğinde, iş mahkemelerine dava açılabilir.
İş hukukunda öncelikle işçinin şahsına öncelik tanınır. Bu yüzden işçinin alması gereken hakların, işveren tarafından tam olarak verilip verilmediği incelenir. Daha sonra işyeri güvenliği incelenir ve mahkemeler tarafından nihai karar verilir.
İş hukukunda ayrıca devlet müdahalesi de söz konusudur. Mesela eksik sigorta primi yatırılması durumunda SGK kurumu, işverene müdahalede bulunur. Herhangi bir iş kazası ya da işçinin haklarının ihlali durumunda çalışma bakanlığı da devreye girebilir. Yani işveren hem bazı devle kurumlarına, hem de yasalara karşı birinci derecede sorumludur. Bu saydığımız özelliklerden dolayı, iş hukuku karma bir hukuk dalı olarak da kabul edilir.

Kanun nezdinde işverenin sorumlulukları vardır. Bu sorumluluklar:

İşçinin ücretini zamanında ve tam ödeme borcu,
İşçinin çalışma araçlarını temin etme borcu,
Çalışma alanının güvenliğin sağlama,
Her işçiye eşit davranma,
Doğum izni verme,
Özlük hakların tamamıyla verilmesi

Olarak sıralanabilir. Ayrıca işveren işçiyi işten çıkardığı zaman, ihbar ve kıdem tazminatını vermek durumundadır.

Toplu iş hukukunda grev ve lokavt hakkı vardır. Sendika vasıtasıyla işçiler haklarını alabilmek için toplu bir şekilde grev yapmak hakkına sahiptirler. İşveren ise yapılan eylemi kabul etmeyip, lokavt hakkını kullanabilir.

İşçi ve işveren açısından dava açılmadan önce:

Grev,
Lokavt,
Arabulucu hizmeti,
Hakem kurulları gibi

Çözüm yolları denenmelidir.

İşçi Alacakları Dava Süreçleri

Yeni çıkan yasaya göre, işçiler her türlü hakları için arabulucu hizmeti almak zorundadır. İş hukuku alanında uzman bir avukattan bu konuda yardım alınabilir.

Arabulucu hizmetini gören kişi, her iki tarafı da görüştürür. Tüm sorunlar masaya yatırılır ve çözüm bulunmaya çalışılır. Eğer iki tarafta sunulan çözümleri kabul etmezse, bu durumda iki taraf da dava açma yoluna gidebilir. İşçi alacakları ve işverenin açtığı dava sonunda verilen karar iki tarafı da bağlayıcıdır.

İş kanunu hakkında detaylı bilgilere, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4857.pdf bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.